USA: zamrożone embriony są dziećmi

Sąd Naj­wyż­szy sta­nu Ala­ba­ma orzekł, że za­mro­żo­ne em­brio­ny po­wsta­łe pod­czas le­cze­nia bez­płod­no­ści są dzieć­mi w świe­tle pra­wa sta­no­we­go. De­cy­zja zo­sta­ła pod­ję­ta w dwóch spra­wach do­ty­czą­cych bez­praw­nej śmier­ci. Po­zew zło­ży­ły trzy pa­ry, któ­rych za­mro­żo­ne za­rod­ki zo­sta­ły znisz­czo­ne w wy­ni­ku wy­pad­ku w kli­ni­ce le­cze­nia nie­płod­no­ści. Sę­dzio­wie od­nie­śli się do an­ty­abor­cyj­ne­go pa­ra­gra­fu w kon­sty­tu­cji Ala­ba­my i pra­wa po­cho­dzą­ce­go z 1872 roku.

„Nie­na­ro­dzo­ne dzie­ci są «dzieć­mi» nie­za­leż­nie od ich eta­pu roz­wo­ju, fi­zycz­nej lo­ka­li­za­cji lub in­nych do­dat­ko­wych cech” – na­pi­sał sę­dzia Jay Mit­chell w przy­ję­tej przez więk­szość de­cy­zji są­du. Sąd orzekł, że pło­dy za­bi­te pod­czas cią­ży ko­bie­ty pod­le­ga­ją usta­wie Ala­ba­my o bez­praw­nej śmier­ci nieletniego.

Orze­cze­nie wy­wo­ła­ło la­wi­nę ostrze­żeń o moż­li­wych kon­se­kwen­cjach dla le­cze­nia nie­płod­no­ści i za­mra­ża­nia za­rod­ków, któ­re wcze­śniej by­ły kla­sy­fi­ko­wa­ne przez są­dy ja­ko „wła­sność”. Pau­la Ama­to, pre­zes Ame­ri­can So­cie­ty for Re­pro­duc­ti­ve Me­di­ci­ne, po­wie­dzia­ła, że de­cy­zja o trak­to­wa­niu za­mro­żo­nych za­płod­nio­nych ko­mó­rek ja­jo­wych ja­ko praw­ne­go od­po­wied­ni­ka dziec­ka mo­że ogra­ni­czyć do­stęp­ność do no­wo­cze­snej opie­ki zdrowotnej.

Po­wo­do­wie w spra­wie z Ala­ba­my zo­sta­li pod­da­ni za­bie­go­wi za­płod­nie­nia in vi­tro, w wy­ni­ku któ­re­go po­wsta­ło wie­le za­rod­ków. Nie­któ­re z nich zo­sta­ły wsz­cze­pio­ne i do­pro­wa­dzi­ły do zdro­wych na­ro­dzin. Pa­ry za­pła­ci­ły za za­mro­że­nie po­zo­sta­łych w ma­ga­zy­nie w Mo­bi­le In­fir­ma­ry Me­di­cal Cen­tre. W 2020 r. je­den z pa­cjen­tów wszedł do ma­ga­zy­nu upu­ścił po­jem­nik z em­brio­na­mi na pod­ło­gę i „za­bił”, gło­si wyrok.

Dzia­ła­cze an­ty­abor­cyj­ni z za­do­wo­le­niem przy­ję­li de­cy­zję sę­dziów. „Każ­da isto­ta ludz­ka, od naj­mniej­sze­go za­rod­ka do oso­by star­szej, ma nie­oce­nio­ną war­tość, któ­ra za­słu­gu­je na ochro­nę praw­ną” – po­wie­dzia­ła w oświad­cze­niu Li­la Ro­se, pre­zes i za­ło­ży­ciel­ka Li­ve Ac­tion. Sę­dzia głów­ny Tom Par­ker wy­dał opi­nię zbież­ną, w któ­rej za­cy­to­wał Bi­blię, aby wy­ja­śnić zna­cze­nie wy­ra­że­nia „świę­tość ży­cia nie­na­ro­dzo­ne­go” w Kon­sty­tu­cji Ala­ba­my. „Na­wet przed na­ro­dzi­na­mi wszyst­kie isto­ty ludz­kie są ob­ra­zem Bo­ga, a ich ży­cie nie mo­że zo­stać znisz­czo­ne bez na­ru­sze­nia Je­go chwa­ły” – po­wie­dział Parker.

Sę­dzia Greg Co­ok, któ­ry zło­żył ja­ko je­dy­ny głos sprze­ci­wu wo­bec opi­nii więk­szo­ści sę­dziów, po­wie­dział, że usta­wa z 1872 r. nie de­fi­niu­je ter­mi­nu „ma­ło­let­nie dziec­ko”. Orze­cze­nie „pra­wie na pew­no po­ło­ży­ło­by kres two­rze­niu za­mro­żo­nych em­brio­nów po­przez za­płod­nie­nie in vi­tro (IVF) w Alabamie”.

Po de­cy­zji Są­du Naj­wyż­sze­go w Wa­szyng­to­nie w 2022 r. sta­ny uzy­ska­ły kon­tro­lę nad de­cy­zja­mi co do abor­cji. Od tej po­ry wła­dze fe­de­ral­ne nie mo­gą na­ka­zy­wać po­szcze­gól­nym sta­nom li­be­ra­li­za­cji pra­wa abor­cyj­ne­go. Se­kre­tarz pra­so­wa Bia­łe­go Do­mu Ka­ri­ne Je­an-Pier­re po­wie­dzia­ła, że de­cy­zja w Ala­ba­mie jest wy­ni­kiem oba­le­nia przez Sąd Naj­wyż­szy wy­ro­ku w spra­wie Roe prze­ciw­ko Wa­de z 1973 r., któ­ry za­kła­dał, że ame­ry­kań­ska kon­sty­tu­cja gwa­ran­tu­je pra­wo do abor­cji na ży­cze­nie do mo­men­tu prze­ży­wal­no­ści pło­du po­za cia­łem mat­ki. Je­an-Pier­re ob­wi­ni­ła re­pu­bli­kań­skich man­da­ta­riu­szy za od­ma­wia­nie ko­bie­tom do­stę­pu do opie­ki re­pro­duk­cyj­nej i ra­to­wa­nia w na­głych przypadkach.

De­cy­zja Są­du Naj­wyż­sze­go sta­nu Ala­ba­ma sta­no­wi krok w kie­run­ku ochro­ny ży­cia od po­czę­cia. Uzna­nie za­mro­żo­nych em­brio­nów za dzie­ci po­twier­dza, że każ­de ludz­kie ży­cie za­słu­gu­je na peł­ną ochro­nę praw­na i mo­ral­ną. Sąd pod­kre­śla fun­da­men­tal­ne pra­wo każ­de­go nie­na­ro­dzo­ne­go dziec­ka do ży­cia i ochro­ny. De­cy­zja ta jest wy­ra­zem tro­ski o naj­mniej chro­nio­nych człon­ków spo­łe­czeń­stwa, sta­no­wią­cą ba­rie­rę przed ry­zy­kiem ich nie­wła­ści­we­go trak­to­wa­nia. Ta ochro­na obej­mu­je za­gro­że­nia wy­ni­ka­ją­ce z ewen­tu­al­ne­go wy­ko­rzy­sta­nia em­brio­nów w spo­sób nie­zgod­ny z ety­ką me­dycz­ną, co mo­gło­by na­ru­szać pod­sta­wo­we za­sa­dy sza­cun­ku dla ludz­kie­go ży­cia i in­te­gral­no­ści genetycznej.

jb
Źró­dło: KAI