Mózg w szczytowej formie

W 29. ty­go­dniu mózg Two­je­go dziec­ka koń­czy waż­ny etap roz­wo­ju – pro­duk­cję ko­mó­rek sub­stan­cji szarej.

Two­je dziec­ko ma oko­ło 39 cm dłu­go­ści. Dy­na­micz­nie przy­bie­ra na wa­dze. W 29. ty­go­dniu wa­ży oko­ło 1600 g. Skok wa­gi w sto­sun­ku do po­przed­nie­go ty­go­dnia to 300 g. To dla­te­go, że dzie­ciąt­ko gro­ma­dzi co­raz wię­cej tkan­ki tłuszczowej.

Co się dzieje w 29. tygodniu ciąży?

Na­stę­pu­je prze­łom w bu­do­wie mó­zgu ma­lusz­ka – do­peł­nia się licz­ba ko­mó­rek zwo­jo­wych sza­rej sub­stan­cji mó­zgu. Od tej po­ry nie bę­dą po­wsta­wa­ły no­we. Na­to­miast te, któ­re z ja­kichś po­wo­dów ule­gną znisz­cze­niu, nie bę­dą od­two­rzo­ne. Nie ozna­cza to jed­nak doj­rza­ło­ści mó­zgu (wła­ści­wie to na­wet mó­zgu na­sto­lat­ka nie moż­na okre­ślić ja­ko doj­rza­ły). Po­szcze­gól­ne czę­ści mó­zgu cią­gle do­sko­na­lą swo­je funk­cje. Co­raz doj­rzal­sze są włók­na ner­wo­we. Po­pra­wia się ko­mu­ni­ka­cja mię­dzy mó­zgiem a bar­dziej od­da­lo­ny­mi czę­ścia­mi cia­ła. Swo­je funk­cje do­sko­na­li ko­ra mó­zgo­wa. Mo­że już być pod­ło­żem świa­do­mo­ści. Dzia­ła­nie pa­mię­ci, na­bie­ra­nie na­wy­ków, ucze­nie się, prze­ży­wa­nie emo­cji – wszyst­ko, co moż­na za­ob­ser­wo­wać u dziec­ka na tym eta­pie, dzie­je się dzię­ki roz­wi­ja­ją­cej się ko­rze mó­zgo­wej. Co­raz wy­raź­niej wi­dać zdol­ność dziec­ka do re­ago­wa­nia na róż­ne bodź­ce. Za­czy­na prze­ja­wiać nie tyl­ko od­ru­chy bez­wa­run­ko­we, ale też wy­uczo­ne. 29. ty­dzień ży­cia to czas, kie­dy roz­po­czy­na się spe­cja­li­za­cja pół­kul mó­zgo­wych. Za­uwa­żo­no np., że le­wa pół­ku­la przyj­mu­je dźwię­ki mo­wy, a pra­wa mu­zy­kę. Za­zwy­czaj le­wa pół­ku­la jest le­piej ukrwio­na, a co za tym idzie – le­piej od­ży­wio­na i dotleniona.

Na tym eta­pie dziec­ko prze­ży­wa czte­ry sta­ny po­bu­dze­nia – sen: głę­bo­ki i ak­tyw­ny oraz czu­wa­nie: spo­koj­ne i aktywne.

Dziec­ko mniej się ru­sza, bo mam co­raz mniej miej­sca. Za to je­go ak­tyw­ność mo­że być bar­dziej do­tkli­wa. Choć płu­ca cią­gle nie są doj­rza­łe, mo­gło­by się przy­sto­so­wać do ży­cia „na zewnątrz”.

Je­śli dziec­ko dłu­go jest „ci­cho”, mo­żesz spró­bo­wać zmie­nić po­zy­cję, zjeść coś słod­kie­go al­bo po­stu­kać de­li­kat­nie pal­cem w je­go plec­ki. Ale nie nie­po­kój się na za­pas – dziec­ko mo­że głę­bo­ko spać.

Jak się czujesz, mamo?

W 29. ty­go­dniu cią­ży wraz z dziec­kiem mo­żesz szyb­ciej przy­bie­rać na wa­dze – na­wet pół kg ty­go­dnio­wo. Praw­do­po­dob­nie wa­żysz oko­ło 10 kg wię­cej niż przed cią­żą. Po­więk­sza się dys­kom­fort spo­wo­do­wa­ny ak­tyw­no­ścią dziec­ka, tak­że ze wzglę­du na je­go uło­że­nie. Mo­żesz czuć ucisk głów­ki lub ple­ców dziec­ka w do­le kręgosłupa.

Być mo­że od­czu­łaś już skur­cze prze­po­wia­da­ją­ce – Bra­xto­na-Hick­sa. To de­li­kat­ne skur­cze, któ­re nie przy­po­mi­na­ją jesz­cze po­ro­do­wych. Mo­żesz je od­czu­wać ja­ko na­pię­cie, tward­nie­nie czy „sta­wia­nie się” brzu­cha. Rzad­ko by­wa­ją sil­niej­sze – przy­po­mi­na­ją wte­dy ból brzu­cha w cza­sie mie­siącz­ki. Pierw­sze mo­gły się po­ja­wić na­wet w 20. ty­go­dniu cią­ży. Je­den skurcz trwa za­zwy­czaj od 30 s do dwóch mi­nut. Ich za­da­niem jest tre­ning ma­ci­cy przed po­ro­dem, a tak­że roz­luź­nie­nie szyj­ki ma­ci­cy. W bar­dzo nie­licz­nych przy­pad­kach po­wo­du­ją one skra­ca­nie się szyj­ki ma­ci­cy. Gdy­by tak się dzia­ło, po­wie ci o tym le­karz. Skur­cze Bra­xto­na-Hick­sa są nor­mal­nym zja­wi­skiem – nie ma­ją wpły­wu na ter­min po­ro­du. Nie bój się też, że po­my­lisz je ze skur­cza­mi po­ro­do­wy­mi: są o wie­le mniej in­ten­syw­ne i nieregularne.

Porozumienie

Być mo­że za­uwa­ży­łaś, że sta­ny emo­cjo­nal­ne dziec­ka i Two­je są wza­jem­nie po­wią­za­ne. Dziec­ko mo­że nie­po­ko­jem re­ago­wać na Twój stres, a uspo­ka­ja się, gdy Ty się re­lak­su­jesz. Mo­żesz od­czu­wać na­pię­cie, gdy zbyt dłu­go nie czu­jesz ru­chów dziec­ka, a od­prę­żasz się, gdy ono da­je o so­bie znać. Je­śli dziec­ko dłu­go jest „ci­cho”, mo­żesz spró­bo­wać zmie­nić po­zy­cję, zjeść coś słod­kie­go al­bo po­stu­kać de­li­kat­nie pal­cem w je­go plec­ki. Ale nie nie­po­kój się na za­pas – dziec­ko mo­że głę­bo­ko spać. Mo­że jest upał al­bo ni­skie ci­śnie­nie? Je­śli Ty je­steś bar­dziej śpią­ca w ta­kie dni, nie dziw się maleństwu.

Dobre słowo dla mamy

W wy­ra­że­niu ra­do­ści i peł­ni ko­bie­co­ści al­bo w prze­zwy­cię­że­niu lę­ków, któ­rych te­raz do­świad­czasz, mo­gą po­móc Ci afir­ma­cje. To zda­nia, któ­re mó­wisz sa­ma do sie­bie, a do­ty­ka­ją ja­kie­goś waż­ne­go aspek­tu. Np.: „Je­stem pięk­na i po­cią­ga­ją­ca”, „Mo­je cia­ło jest sil­ne, by do­no­sić mo­je dziec­ko”, „Dam so­bie ra­dę”, „Po­ród jest bez­piecz­ny”. Wy­myśl zda­nie, któ­re bę­dzie naj­lep­szą od­po­wie­dzią na Twój obec­ny stan czy lęk, i po­wta­rzaj je so­bie sa­ma. Po­czuj, jak to zda­nie po­ma­ga Ci się zre­lak­so­wać, po­czuć pięk­ną i sil­ną. Jak ro­dzi się w To­bie za­ufa­nie we wła­sne si­ły i mą­drość natury.

Wiek Two­je­go dziec­ka mo­że się nie­znacz­nie róż­nić od wy­li­czo­ne­go w ga­bi­ne­cie le­kar­skim. Le­karz li­czy od da­ty Two­jej ostat­niej mie­siącz­ki. My li­czy­my od po­czę­cia. Mię­dzy ty­mi dwo­ma da­ta­mi mo­że być oko­ło dwóch ty­go­dni różnicy.

Mag­da­le­na i Ma­rek Urlichowie

Bi­blio­gra­fia:

1. Fi­jał­kow­ski, Je­stem od po­czę­cia. Pa­mięt­nik dziec­ka w pierw­szej fa­zie ży­cia, Czę­sto­cho­wa 2002
2. Koń­czew­ska-Mur­dzek, M. Mur­dzek-Wierz­bic­ka, Ko­cha­ne od po­czę­cia. Roz­wój dziec­ka w ło­nie mat­ki, Lu­blin 2018
3. Kor­nas-Bie­la, Wo­kół po­cząt­ku ży­cia ludz­kie­go, wyd. 2 uzup., War­sza­wa 2002
4. Ka­rol­czuk-Kę­dzier­ska i in., Mat­ka i dziec­ko, wyd. Klusz­czyń­ski, Kra­ków 2006