Urlop rodzicielski – kiedy, ile i dla kogo?

Urlop ro­dzi­ciel­ski przy­słu­gu­je oboj­gu ro­dzi­com i moż­na go wy­ko­rzy­stać do ukoń­cze­nia przez dziec­ko 6 lat.

Co to jest urlop rodzicielski?

Urlop ro­dzi­ciel­ski to spe­cjal­ny ro­dzaj urlo­pu, z któ­re­go moż­na sko­rzy­stać po uro­dze­niu dziec­ka i wy­ko­rzy­sta­niu urlo­pu ma­cie­rzyń­skie­go. Urlop ten ma na ce­lu za­pew­nie­nie moż­li­wo­ści po­zo­sta­nia w do­mu z dziec­kiem, ce­lem spra­wo­wa­nia oso­bi­stej opie­ki, bez tra­ce­nia pra­wa do za­sił­ku macierzyńskiego.

Ile trwa urlop rodzicielski?

Zgod­nie z po­sta­no­wie­nia­mi Ko­dek­su pra­cy, czas trwa­nia urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go jest uza­leż­nio­ny od licz­by uro­dzo­nych. Je­śli ro­dzi się jed­no dziec­ko, to mat­ce przy­słu­gu­ją 32 ty­go­dnie urlo­pu. Na­to­miast je­śli z da­nej cią­ży uro­dzi się wię­cej niż jed­no dziec­ko, wów­czas mat­ce przy­słu­gu­ją 34 ty­go­dnie urlopu.

Urlop ro­dzi­ciel­ski moż­na wy­ko­rzy­stać w czte­rech czę­ściach lub jed­no­ra­zo­wo, nie póź­niej niż do za­koń­cze­nia ro­ku ka­len­da­rzo­we­go, w któ­rym dziec­ko koń­czy 6. rok życia.

Ko­mu przy­słu­gu­jeur­lop rodzicielski?

Urlop ro­dzi­ciel­ski przy­słu­gu­je oboj­gu ro­dzi­com. Mo­gą z nie­go sko­rzy­stać jed­no­cze­śnie, ale zgod­nie z Ko­dek­sem pra­cy łącz­ny wy­miar te­go urlo­pu nie mo­że prze­kro­czyć wspo­mnia­nych wy­żej wy­mia­rów. Ozna­cza to, że np. przy urlo­pie trwa­ją­cym 32 ty­go­dnie każ­de­mu z ro­dzi­ców bę­dzie przy­słu­gi­wać mak­sy­mal­nie 16 tygodni.Trzeba o tym bez­względ­nie pa­mię­tać, pla­nu­jąc wspól­ne sko­rzy­sta­nie z te­go uprawnienia.

Czy urlop ro­dzi­ciel­ski jest płatny?

Tak. W trak­cie urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go po­bie­ra się za­si­łek ma­cie­rzyń­ski. W za­leż­no­ści od wnio­sko­wa­ne­go urlo­pu ma­cie­rzyń­skie­go i ro­dzi­ciel­skie­go, wy­so­kość za­sił­ku bę­dzie wy­no­sić od 60 proc. do 80 proc. pod­sta­wy wynagrodzenia.

Czy w trak­cie trwa­nia urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go moż­na wró­cić do pracy?

Nie ma w tym za­kre­sie żad­nych prze­ciw­ska­zań. Moż­na pra­co­wać mak­sy­mal­nie na pół eta­tu. W ta­kim przy­pad­ku urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go udzie­la się na po­zo­sta­łą część wy­mia­ru cza­su pra­cy. Wnio­sek o pod­ję­cie pra­cy pra­cow­nik wi­nien zło­żyć 21 dni przed roz­po­czę­ciem pra­cy. Pra­co­daw­ca nie mo­że od­mó­wić wy­ra­że­nia zgo­dy na po­wrót do pra­cy, chy­ba że nie jest to moż­li­we ze wzglę­du na or­ga­ni­za­cję pra­cy lub ro­dzaj czyn­no­ści wy­ko­ny­wa­nych przez pra­cow­ni­ka. O przy­czy­nie od­mo­wy uwzględ­nie­nia wnio­sku pra­co­daw­ca in­for­mu­je pra­cow­ni­ka na piśmie.

Na­le­ży do­dać, że w przy­pad­ku łą­cze­nia przez pra­cow­ni­ka urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go z pra­cą, urlop ten pro­por­cjo­nal­nie ule­ga wydłużeniu.

Kie­dy na­le­ży zło­żyć wnio­sek o udzie­le­nie urlo­pu rodzicielskiego?

Wnio­sek o urlop ro­dzi­ciel­ski moż­na zło­żyć ra­zem z wnio­skiem o urlop ma­cie­rzyń­ski. Wów­czas wy­so­kość za­sił­ku pod­czas obu tych urlo­pów wy­no­sić bę­dzie 80 proc. pod­sta­wy za­sił­ku. Je­że­li jed­nak nie zde­cy­du­je­my się od ra­zu na urlop ro­dzi­ciel­ski łącz­nie z ma­cie­rzyń­skim, mo­że­my o nie­go wnio­sko­wać na 21 dni przed je­go roz­po­czę­ciem. Wy­so­kość za­sił­ku bę­dzie wów­czas wy­no­sić 60 proc.

W ja­ki spo­sób skła­da się wnio­sek o urlop rodzicielski?

Wnio­sek o urlop ro­dzi­ciel­ski moż­na zło­żyć łącz­nie z wnio­skiem o urlop ma­cie­rzyń­ski. Wów­czas wy­star­czy do­dać za­pis, że bez­po­śred­nio po urlo­pie ma­cie­rzyń­skim ro­dzic bę­dzie ko­rzy­stać z urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go. Je­że­li jed­nak wnio­sek o urlop ro­dzi­ciel­ski jest skła­da­ny póź­niej, to na­le­ży pa­mię­tać, aby zło­żyć go naj­póź­niej na 21 dni przed roz­po­czę­ciem urlo­pu. Wnio­sek po­wi­nien za­wie­rać na­stę­pu­ją­ce dane:

1. da­tę,
2. imię i na­zwi­sko pracownika,
3. ozna­cze­nie pracodawcy,
4. da­tę uro­dze­nia dziec­ka oraz je­go imię i nazwisko,
5. oświad­cze­nie o nie­ko­rzy­sta­niu z urlo­pu ro­dzi­ciel­skie­go przez dru­gie­go z rodziców,
6. okres trwa­nia urlopu.

Fun­da­cja Pra­wo dla Mam