List otwarty do Premiera Mateusza Morawieckiego w sprawie rządowego projektu ustawy o świadczeniu wspierającym

Kra­ków, 11 kwiet­nia 2023 r. 

List otwar­ty Pol­skie­go Sto­wa­rzy­sze­nia Obroń­ców Ży­cia Człowieka
do Pre­mie­ra Ma­te­usza Morawieckiego
w spra­wie rzą­do­we­go pro­jek­tu usta­wy o świad­cze­niu wspierającym

Pol­skie Sto­wa­rzy­sze­nie Obroń­ców Ży­cia Czło­wie­ka ape­lu­je do Pre­mie­ra Ma­te­usza Mo­ra­wiec­kie­go o wnie­sie­nie przez Ra­dę Mi­ni­strów zgod­nie z art. 36 pkt 1a Re­gu­la­mi­nu Sej­mu RP nie­zbęd­nych au­to­po­pra­wek do rzą­do­we­go pro­jek­tu usta­wy o świad­cze­niu wspie­ra­ją­cym, któ­re usu­ną dra­stycz­ne ogra­ni­cze­nia za­kre­su po­mo­cy pro­po­no­wa­nej opie­ku­nom osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi.

Sto­wa­rzy­sze­nie od lat po­stu­lu­je wpro­wa­dze­nie sys­te­mo­wych roz­wią­zań, któ­re istot­nie po­pra­wią nie­zwy­kle trud­ną sy­tu­ację ma­te­rial­ną ro­dzin wy­cho­wu­ją­cych dzie­ci z nie­peł­no­spraw­no­ścią. Wy­star­czy wspo­mnieć, że w ro­ku 2020 w związ­ku orze­cze­niem Try­bu­na­łu Kon­sty­tu­cyj­ne­go zno­szą­cym abor­tyw­ną prze­słan­kę eu­ge­nicz­ną Sto­wa­rzy­sze­nie zwró­ci­ło się pi­sem­nie do Pre­zy­den­ta An­drze­ja Du­dy, Mar­szał­ka Sej­mu Ry­szar­da Ter­lec­kie­go, Pre­mie­ra Ma­te­usza Mo­ra­wiec­kie­go, Pre­ze­sa Pra­wa i Spra­wie­dli­wo­ści Ja­ro­sła­wa Ka­czyń­skie­go z ape­lem o pil­ne pod­ję­cie prac le­gi­sla­cyj­nych, któ­re po­zwo­lą opra­co­wać ade­kwat­ny sys­tem wspar­cia dla ro­dzin cięż­ko cho­rych dzieci.

W kon­tek­ście wie­lo­let­nich za­nie­dbań po­przed­nich ka­den­cji Par­la­men­tu Sto­wa­rzy­sze­nie wy­ra­ża uzna­nie Ra­dzie Mi­ni­strów za pod­ję­cie prac w Mi­ni­ster­stwie Ro­dzi­ny i Po­li­ty­ki Spo­łecz­nej oraz przy­go­to­wa­nie no­we­go pro­jek­tu usta­wy re­gu­lu­ją­ce­go wa­run­ki po­mo­cy ro­dzi­nom, któ­re z ra­cji nie­peł­no­spraw­no­ści swo­ich dzie­ci znaj­du­ją się w naj­trud­niej­szej spo­łecz­nie sy­tu­acji ma­te­rial­nej. Mi­mo że przed­sta­wio­ny pro­jekt prze­wi­du­je nie­za­do­wa­la­ją­ce for­my wspar­cia, to nie­wąt­pli­wie jest istot­nym eta­pem na dro­dze do osią­gnię­cia do­sta­tecz­nych rozwiązań.

Sto­wa­rzy­sze­nie stoi na sta­no­wi­sku, że pro­jek­to­wa­na po­moc po­win­na do­pro­wa­dzić do re­al­nej po­pra­wy wa­run­ków ży­cia. W tym kon­tek­ście Sto­wa­rzy­sze­nie uzna­je za swój obo­wią­zek wska­za­nie na nie­wy­star­cza­ją­cy cha­rak­ter prze­wi­dzia­nych w rzą­do­wym pro­jek­cie roz­wią­zań i przed­ło­że­nie nie­zbęd­nych po­pra­wek, któ­re przy­bli­żą pro­po­no­wa­ne wa­run­ki po­mo­cy do ak­cep­to­wal­ne­go poziomu.

Po­stu­lu­je się na­stę­pu­ją­ce zmia­ny w rzą­do­wym pro­jek­cie usta­wy o świad­cze­niu wspierającym:

1. ob­ni­że­nie pro­gów punk­to­wych, tak aby oso­ba z nie­peł­no­spraw­no­ścią otrzy­my­wa­ła naj­niż­sze wspar­cie fi­nan­so­we od 25 punk­tów nie­sa­mo­dziel­no­ści, a nie 70 jak prze­wi­du­je Ministerstwo,
2. znie­sie­nie lub przy­naj­mniej pod­wyż­sze­nie li­mi­tu do­cho­dów, z pro­po­no­wa­nej po­ło­wy pła­cy mi­ni­mal­nej do pół­to­rej śred­niej kra­jo­wej, przy któ­rym opie­kun cięż­ko cho­rej oso­by bę­dzie mógł otrzy­my­wać świad­cze­nie pielęgnacyjne.

Pra­gnie­my za­zna­czyć, że sza­co­wa­ny przez rząd krąg osób, któ­re otrzy­ma­ją naj­wyż­szy po­ziom wspar­cia ze świad­cze­nia wspie­ra­ją­ce­go na 50 ty­się­cy jest da­le­cy nie­wy­star­cza­ją­cy przy 435 ty­sią­cach osób, któ­rych nie­peł­no­spraw­ność po­wsta­ła przed 18 r.ż. lub 25 gdy kon­ty­nu­owa­li na­ukę, czy łącz­nej licz­bie 3,5 mi­lio­na osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi w Polsce.

Te ape­lu­ją­ce do na­sze­go po­czu­cia spra­wie­dli­wo­ści licz­by to coś wię­cej niż sta­ty­sty­ka. Kry­ją się za ni­mi dra­ma­tycz­ne hi­sto­rie ro­dzin, w któ­rych opie­ku­no­wie – a nie­rzad­ko są ni­mi sa­mot­ne mat­ki – mu­szą sta­wić czo­ła nie tyl­ko cho­ro­bie, ale skraj­nej bie­dzie. Pro­si­my, aby Sza­now­ny Pan Pre­mier zo­ba­czył w nich nie tyl­ko „spra­wę do za­ła­twie­nia” przed wy­bo­ra­mi, ale nie­za­słu­żo­ną krzyw­dę naj­słab­szych, któ­rym bra­ku­je na czynsz, na le­ki, na chleb.

Sto­wa­rzy­sze­nie pre­zen­tu­je nie­za­chwia­ne prze­ko­na­nie, że wkład spo­łecz­ny ro­dzin ofiar­nie peł­nią­cych za­da­nia pie­lę­gna­cyj­ne i wy­cho­waw­cze wo­bec osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, a zwłasz­cza god­ność sa­mych dzie­ci, nie po­zwa­la­ją na pro­ce­do­wa­nie pro­jek­tów ustaw wpro­wa­dza­ją­cych ilu­zo­rycz­ne for­my po­mo­cy. Uchwa­le­nie przy­go­to­wa­nej przez rząd usta­wy w obec­nym kształ­cie zo­sta­nie ne­ga­tyw­nie zwe­ry­fi­ko­wa­ne tuż po wej­ściu w ży­cie pro­po­no­wa­nych roz­wią­zań, kie­dy ro­dzi­ny bę­dą zmu­szo­ne skon­fron­to­wać usta­lo­ne ry­go­ry po­mo­cy z fak­tycz­nie otrzy­ma­nym wsparciem.

Sto­wa­rzy­sze­nie wy­ra­ża na­dzie­ję na uwzględ­nie­nie przez Ra­dę Mi­ni­strów po­stu­lo­wa­nych zmian w pro­jek­cie usta­wy, za­nim Par­la­ment przy­stą­pi do dal­szych eta­pów pro­ce­su le­gi­sla­cyj­ne­go. Zgło­sze­nie przez wnio­sko­daw­cę wy­żej wska­za­nych po­pra­wek do cza­su roz­po­czę­cia pierw­sze­go czy­ta­nia usta­wy po­zwo­li osią­gnąć w pod­sta­wo­wym wy­mia­rze do­ce­lo­wy efekt po­pra­wy wa­run­ków ma­te­rial­nych ro­dzin cięż­ko cho­rych dzie­ci i unik­nąć po­li­tycz­nej in­stru­men­ta­li­za­cji pro­jek­tu przez ugru­po­wa­nia opo­zy­cyj­ne. Od­rzu­ce­nie zaś wy­żej zgła­sza­nych uwag bę­dzie rów­no­znacz­ne z po­no­sze­niem przez rząd i par­la­ment peł­nej od­po­wie­dzial­no­ści za świa­do­me pro­ce­do­wa­nie usta­wy wpro­wa­dza­ją­cej wy­łącz­nie po­zor­ne roz­wią­za­nia i za wpro­wa­dze­nie w błąd opi­nii pu­blicz­nej o rze­ko­mej po­pra­wie sy­tu­acji ma­te­rial­nej ro­dzin dzie­ci z nie­peł­no­spraw­no­ścią w re­zul­ta­cie uchwa­lo­ne­go projektu.

Sza­now­ny Pa­nie Pre­mie­rze, pra­gnę po­in­for­mo­wać, że do cza­su uwzględ­nie­nia za­pro­po­no­wa­nych zmian, Pol­skie Sto­wa­rzy­sze­nie Obroń­ców Ży­cia Czło­wie­ka udzie­la peł­ne­go po­par­cia pro­jek­to­wi usta­wy o zmia­nie usta­wy z dnia 28 li­sto­pa­da 2003 ro­ku o świad­cze­niach ro­dzin­nych, opra­co­wa­ne­mu przez Ko­mi­tet Ini­cja­ty­wy Usta­wo­daw­czej „STOP za­ka­zo­wi pra­cy” – www.stopzakazowipracy.pl, któ­ry jest je­dy­ną, jak na ra­zie, re­al­ną od­po­wie­dzią na po­stu­la­ty śro­do­wisk osób z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi i ich opiekunów.

Woj­ciech Zięba
pre­zes Pol­skie­go Sto­wa­rzy­sze­nia Obroń­ców Ży­cia Człowieka