Gdy potrzebna jest pomoc: dom samotnej matki

Dom sa­mot­nej mat­ki to nie tyl­ko dach nad gło­wą, ale tak­że wspar­cie fi­nan­so­we i psy­cho­lo­gicz­ne. Kie­dy moż­na do nie­go zapukać?

Ja­kie są re­gu­la­cje praw­ne do­ty­czą­ce do­mów dla sa­mot­nych matek?

Pod­sta­wo­wym ak­tem praw­nym jest roz­po­rzą­dze­nie Mi­ni­stra Po­li­ty­ki Spo­łecz­nej z dnia 8 mar­ca 2005 r. w spra­wie do­mów dla ma­tek z ma­ło­let­ni­mi dzieć­mi i ko­biet w cią­ży. Roz­po­rzą­dze­nie to okre­śla stan­dar­dy usług świad­czo­nych przez te pla­ców­ki oraz za­sa­dy kie­ro­wa­nia i przyj­mo­wa­nia do domów.

Ja­kie są głów­ne ce­le do­mów sa­mot­nej matki?

Do­my sa­mot­nej mat­ki po­win­ny w pierw­szej ko­lej­no­ści za­pew­niać schro­nie­nie ko­bie­tom w cią­ży w okre­sie oko­ło­po­ro­do­wym oraz wspie­rać w prze­zwy­cię­ża­niu sy­tu­acji kry­zy­so­wych. Pra­cow­ni­cy do­mów mu­szą pod­jąć wszel­kie moż­li­we kro­ki, by izo­lo­wać oso­by ubie­ga­ją­ce się o po­moc przed spraw­ca­mi przemocy.

Co po­wi­nien za­pew­nić dom sa­mot­nej mat­ki miesz­ka­ją­cej tam ko­bie­cie w za­kre­sie jej po­trzeb bytowych?

Stan­dar­do­we do­my sa­mot­nej mat­ki po­win­ny zapewniać:

1. od­ręb­ne po­miesz­cze­nia do spa­nia oraz wspól­ne po­miesz­cze­nia do po­by­tu dzien­ne­go dla miesz­kań­ców z dziećmi,
2. po­ko­je dla miesz­ka­nek w cią­ży prze­zna­czo­ne mak­sy­mal­nie dla trzech osób oraz wspól­ne po­miesz­cze­nia do po­by­tu dziennego,
3. ogól­no­do­stęp­ne ła­zien­ki, wy­po­sa­żo­ne w spo­sób umoż­li­wia­ją­cy spraw­ne ko­rzy­sta­nie za­rów­no przez miesz­kań­ców, jak i dzie­ci, pro­por­cjo­nal­nie do licz­by miesz­kań­ców, od­po­wied­nio jed­na ła­zien­ka na pięć osób,
4. ogól­no­do­stęp­ną kuch­nię do sa­mo­dziel­ne­go spo­rzą­dza­nia po­sił­ków oraz co naj­mniej jed­no do­dat­ko­we po­miesz­cze­nie do przy­rzą­dza­nia i spo­ży­wa­nia drob­nych posiłków,
5. po­miesz­cze­nia do pra­nia i suszenia.

Do ko­go po­win­na się zgło­sić ko­bie­ta sta­ra­ją­ca się o przy­ję­cie do do­mu sa­mot­nej matki?

Ko­bie­ta, któ­ra sta­ra się o przy­ję­cie do do­mu sa­mot­nej mat­ki, po­win­na zgło­sić się do naj­bliż­sze­go ośrod­ka po­mo­cy spo­łecz­nej, wła­ści­we­go ze wzglę­du na miej­sce za­miesz­ka­nia. Ośro­dek po­wi­nien skom­ple­to­wać do­ku­men­ty i w cią­gu 14 dni prze­ka­zać je do sta­ro­sty, któ­ry kie­ru­je naj­bliż­szym do­mem sa­mot­nej mat­ki. Skie­ro­wa­nie w for­mie de­cy­zji wy­da­je starosta.

Ja­kie do­ku­men­ty są wy­ma­ga­ne, aby otrzy­mać skierowanie?

1. wnio­sek oso­by ubie­ga­ją­cej się o skie­ro­wa­nie do domu;
2. ro­dzin­ny wy­wiad śro­do­wi­sko­wy prze­pro­wa­dzo­ny przez pra­cow­ni­ka so­cjal­ne­go ośrod­ka po­mo­cy spo­łecz­nej wła­ści­we­go ze wzglę­du na miej­sce za­miesz­ka­nia oso­by ubie­ga­ją­cej się o skie­ro­wa­nie do do­mu lub przez pra­cow­ni­ka so­cjal­ne­go domu;
3. za­świad­cze­nie le­kar­skie stwier­dza­ją­ce brak prze­ciw­wska­zań zdro­wot­nych do umiesz­cze­nia w domu;
4. skró­co­ny od­pis ak­tu uro­dze­nia dziec­ka lub ksią­żecz­kę zdro­wia dziecka;
5. orze­cze­nie o nie­peł­no­spraw­no­ści lub orze­cze­nie o stop­niu niepełnosprawności;
6. opi­nię ośrod­ka po­mo­cy spo­łecz­nej za­wie­ra­ją­cą uza­sad­nie­nie po­by­tu w domu.

Co w sy­tu­acji, gdy ko­bie­cie gro­zi nie­bez­pie­czeń­stwo? Czy też mu­si ubie­gać się o skie­ro­wa­nie i cze­kać na de­cy­zję starosty?

Na­le­ży za­zna­czyć, że je­że­li sy­tu­acja jest bar­dzo po­waż­na tzn. za­gro­żo­ne jest ży­cie i zdro­wie ko­bie­ty lub jej dziec­ka, wów­czas przy­ję­cie do do­mu sa­mot­nej mat­ki na­stę­pu­je w try­bie na­tych­mia­sto­wym, bez skie­ro­wa­nia. Dzie­je się tak na wnio­sek sa­mej ko­bie­ty lub na wnio­sek ośrod­ka po­mo­cy społecznej.

O za­sto­so­wa­niu przy­spie­szo­nej pro­ce­du­ry przy­ję­cia do do­mu sa­mot­nej mat­ki po­wia­da­mia się nie­zwłocz­nie sta­ro­stę po­wia­tu pro­wa­dzą­ce­go dom. W ter­mi­nie 14 dni od dnia umiesz­cze­nia oso­by bez skie­ro­wa­nia, ośro­dek prze­sy­ła sta­ro­ście nie­zbęd­ne do­ku­men­ty, a ten nie­zwłocz­nie wy­da­je de­cy­zję o skie­ro­wa­niu do domu.

Ile trwa po­byt w do­mu sa­mot­nej matki?

Stan­dar­do­wo ko­bie­ta zo­sta­je skie­ro­wa­na do do­mu sa­mot­nej mat­ki na mak­sy­mal­nie rok. W tym cza­sie pro­wa­dzo­ne są roz­mo­wy z przy­ję­tą, roz­po­zna­je się jej sy­tu­ację, a tak­że od­no­to­wu­je każ­dą zmia­nę ma­ją­cą wpływ na pro­wa­dze­nie bez­piecz­ne­go ży­cia po­za pla­ców­ką. Ter­min ten mo­że zo­stać wy­dłu­żo­ny ze wzglę­du na szcze­gól­ną sy­tu­ację ko­bie­ty, a tak­że w przy­pad­ku nie­peł­no­let­niej mat­ki, któ­ra nie ma moż­li­wo­ści po­wro­tu to ro­dzin­ne­go do­mu. Wów­czas do cza­su usa­mo­dziel­nie­nia mo­że ona prze­by­wać w do­mu sa­mot­nej matki.

Fun­da­cja Pra­wo dla Mam